معنا شناسی واژه «صابئین» در قرآن

Authors

محمد رضا حاجی اسماعیلی

استادیار گروه الهیات دانشگاه اصفهان

abstract

از واژه صابئین و صابئون سه در قرآن یاد شده است. نگرش قرآن نسبت به آیین صابئین همانند دیگر ادیان توحیدی مبتنی بر گرایش به مبدأ و معاد و رستگاری در آخرت است با این همه دیده می‏شود که مترجمان و مفسران قرآن در تبیین مفهوم این واژه و تعیین مذهب گروندگان به این آیین با شک و ابهام و به گونه‏ای سربسته و نامفهوم سخن گفته و حتی پاره‏ای از فقیهان از یادکرد این گروه در شعار اهل کتاب استنکاف ورزیده‏اند. این مقاله تحقیقاتی است در معناشناسی واژه صابئین با رویکرد تفسیری، فقهی، تاریخی با تأکید بر این نکته که کاربرد این واژه در یک مقطع از تاریخ دچار تحویل گردیده است و این آمیختی در انتساب واژه موجب گردیده تا نزد مترجمان و مفسران قرآن و برخی فقیهان این چنین پراکندگی آراء پدید آید. روش این مقاله تبیین سه آیه مورد نظر از قرآن و مقایسه ترجمه‏های گوناگون فارسی از این واژه و بررسی اسناد تاریخی و آراء تفسیری مفسران و فقیهان و بیان دیدگاه ایشان است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

معنا شناسی و سیر تطور واژه «موت» در قرآن کریم

چکیده شناخت آخرین کتاب الهی و معجزه جاوید پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله در گرو شناخت صحیح و درست تک تک واژه­های آن است که با در نظر گرفتن تمامی شرایط عصر نزول اعم از مخاطب، زمان و مکان نزول آیات و ... می­توان به این امر نایل آمد. واژه موت در اصل به همان معنای مشهورش یعنی مرگ است و در ابتدا نیز به همان حالت جدا شدن روح از بدن و بی حرکت شدن جسم اطلاق می­شده؛ چرا که این حالت برای بشر موضوعی بو...

full text

معنا شناسی تاریخی و توصیفی واژه «سبیل» در قرآن کریم

چکیده معنا شناسی (semantics) یکی از رهیافت­های نوین در حوزه زبان شناسی است که به مطالعه و تفسیر و نیز ترکیب کلمه­ها در عبارت­ها و جمله­های خاص می­پردازد. در واقع معنا شناسی کلیدی برای گشایش درهای متن کلام است. این دانش در اواسط قرن نوزدهم پا به عرصه گذاشت. ماکس مولر و میشل بریل از جمله افرادی بودند که در وضع  این دانش مشارکت چشمگیری داشتند. واژه سبیل یکی از پرکاربردترین واژه­های قرآنی است که...

full text

معنا شناسی واژه سیاحت و مترادفات آن در قرآن کریم

این مقاله بر آن است که به معنا شناسی سیاحت و گردشگری در قرآن کریم بپردازد تا با کشف معارف جدید از قرآن اندیشه نظام دار بودن آن معارف روشن شود. زیرا واژگان مترادف با گردشگری گاهی در بافت زبانی آیات ذکر شده است و گاهی براساس سیاق آیات و تفاسیر مربوط به آن، روشن می شود. این مقاله به شرح و تبیین واژه سیاحت و سپس واژگان دیگری که به این مهم در ارتباط است در حوزه های لغت، تفسیر و سیاق آیات  می پردازد....

full text

معنا شناسی لغوی و قرآنی واژه قیامت

چکیده واژه «قیامت» از ریشه «قوم» به معنای ایستادن و به پا خاستن است. بر خلاف نظر برخی مستشرقین واژه­ای اصیل است. واژه مذکور هفتاد بار در قرآن کریم استعمال شده است و با برخی از اسامی دیگر رستاخیز مانند «بعث»، «حشر»، «نشور» و... هم معنا و با واژه «قعود» و «جلوس» متضاد است. در معنا شناسی قرآنی، لازم است این واژه در کنار عبارات «یوم یقوم الحساب»، «یوم یقوم الاشهاد»، «یوم یقوم الروح و الملائکه صفاً»...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای قرآنی

جلد ۱۲، شماره ۴۸، صفحات ۱۷۴-۱۹۱

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023